Keuzes rond rouwbezoek gaan over emoties. Blijft een overledene tot de ceremonie thuis of kies je voor opbaren in een afscheidshuis of uitvaartcentrum? In de praktijk zie ik grote verschillen tussen families. Toch past de keuze meestal bij de nabestaanden, zeker als zij hun gevoel durven te volgen.
Zo was ik betrokken bij de uitvaart van een meneer uit Haarlem. De familie van deze echtgenoot, vader en opa wilde hem thuis opbaren. Daar had hij geleefd, te midden van zijn dierbaren, daar namen ze afscheid. Vrienden kwamen langs om een laatste groet op de kist te schrijven, de nog jonge kleinkinderen maakten er tekeningen bij. Mensen lachten, huilden en haalden samen herinneringen op. Even later, toen hij naar de rouwauto werd gebracht voor de uitvaartdienst, zongen de kleinkinderen het ‘gekke’ liedje waarmee opa ze altijd aan het lachen maakten.
Anders ging het bij een mevrouw die na een ziekbed was overleden in een verzorgingstehuis. De kinderen lieten haar overbrengen naar een uitvaartcentrum. Ze wilden hun moeder daar niet bezoeken, maar zich haar herinneren zoals ze in haar goede dagen was geweest. De afscheidsceremonie vond plaats in het ouderlijk huis, waar de zoon inmiddels woonde. Een persoonlijke, intieme bijeenkomst. Na afloop vormden de aanwezigen een erehaag in de tuin. Terwijl de moeder naar de rouwauto werd gebracht, zwaaiden haar dierbaren haar voor het laatst uit.
Eigen waarden Ook bijzonder vond ik de zoon en dochter die hun overleden vader op een baarplank lieten opbaren die ze zelf hadden gemaakt. Ze spraken gekscherend over een sjoelbak. Op de markt kochten ze lappen ongebleekte katoen die om het lichaam van hun vader werden gewikkeld. Op zijn buik legden ze vervolgens één enkele roos. In alle eenvoud prachtig. Hun vader had sober geleefd, dit was hun manier om daar recht aan te doen.
Zoals mensen hun leven inrichten naar hun eigen waarden, verschillen ideeën over waar en hoe je een geliefde wilt opbaren. Hoe duidelijker je die wensen benoemt, hoe beter een uitvaartverzorger de ruimte en middelen kan presenteren die daarbij aansluit. Eigenlijk iets om al langer van tevoren samen over na te denken…
